Fransızcada her isim daima ya erildir ya da feminen. Feminen ya da eril olmasının neye bağlı olduğunu açıklayan belli bir kural yoktur.
Kelimenin eril ya da feminen olduğu artikeller tarafından belirlenir.
Feminen biçim, bazı durumlar hariç, genellikle kelime sonuna –e eklenmesi ile elde edilir.
|
Öğrenci |
un étudiant |
une étudiante |
|
Arkadaş |
un ami |
une amie |
|
Komşu |
un voisin |
une voisine |
|
Kuzen |
un cousin |
une cousine |
un homme (bir adam)
un homme parfait (mükemmel adam)
une femme (bir kadın)
une femme parfaite (mükemmel kadın)
Feminen biçimleri farklı olan kelimeler:
|
garson |
serveur |
serveuse |
|
Müzisyen |
musicien |
musicienne |
Eğer eril biçim –e ile bitiyorsa feminen biçim aynı kalır. Durum
artikellerle belirlenir.
şair poète
sekreter
secrétaire
-x ile bitiyorsa feminen biçimi -se ile biter:
heureux (mutlu)
heureuse
Düzensiz kelimeler, eril biçimdeki son
harfe bağlı olarak:
sesli + “L” , “T”, “N” ile biten kelimelerde son sessiz çift olur ve –e alır:
Un chat – Une chatte
Un chien – Une chienne
Un criminel – Une criminelle
–er ile biten kelimeler:
“-e” eklenmeden önce aksan (l’accent grave) alır:
Le postier – La postière
Les postiers – Les postières
Le boulanger – La boulangère
Les boulangers – Les boulangères
-eur ile biten kelimeler –euse olur:
Le vendeur – La vendeuse
Les vendeurs – Les vendeuses
Un danseur – Une danseuse
Des danseurs – Des danseuses
–teur ile biten kelimeler -trice olur:
Le directeur – La directrice
Les directeurs – Les directrices
Un acteur – Une actrice
Des acteurs – Des actrices
-f or -p ile biten kelimeler: -f ya da -p harfleri -v olur:
Un sportif – Une sportive
Des sportifs – Des sportives
Un loup – Une louve
Des loups – Des louves
Bazı hayvanlar daima eril ya da feminen olarak tanımlanır.
un escargot bir salyangoz
la fourmi karınca
Bazı hayvanlar içinse düzensizlik mevcuttur:
le chat la chatte kedi
le chien la chienne köpek
le coq la poule tavuk/horoz
le boeuf, le taureau la vache öküz/inek
Nesnelere yönelik eril-feminen tanımlamaları değişkendir. Ancak genelde
kelimenin bitişinden tahmin edilebilir. Tipik olarak
-age, -ment, -eau, -phone, -scope, -isme ile biten kelimeler eril,
-tion, -sion, -té, -ette, -ance, -ence, -ie, -ure, -ode/-ade/-ude ile biten
kelimeler de femiendir.
Eril
le fromage (peynir)
le monument (anıt)
le sentiment (duygu)
le couteau (bıçak)
le téléphone (telefon)
le microscope (mikroskop)
le romantisme (romantizm)
Feminen
la salade (salata)
la fourchette (çatal)
la télévision (televizyon)
la culture (kültür)
la situation (durum, hal)
la société (toplum)
la différence (farklılık)
la philosophie (felsefe)
Kelimelerin eril mi feminen mi oldukları sözlük biçimleri ile ezberlenmesi gerektiği yanında her zaman geçerli olmasa da bazı durumlarda cinsiyeti tahmin edilebilir.
Kadın ve erkek terimlerinde hangi artikelin kullanacağı belirgindir:
|
La femme |
la fam |
kadın |
|
L’homme |
lom |
erkek |
|
La fille |
la fiy |
kız çocuğu |
|
Le garçon |
lö gağson |
erkek çocuğu |
|
La mère |
la meeğ |
anne |
|
Le père |
lö peeğ |
baba |
|
La sœur |
la söğr |
kız kardeş |
|
Le frère |
lö feğr |
erkek kardeş |
Bunun dışında bazı kelime bitişlerine göre kelimelerin cinsiyetleri kesin olmasa da tahmin edilebilir. Bu tespitlerin her zaman doğru olmadığı unutulmamalıdır.
Eril Kelimeler
|
bitiş |
örnek |
istisna |
|
-age |
Le paysage (peyzaj – lö peyzaj) Le mariage (düğün – lö mağiaj) Le mirage (serap – lö miğaj) Le corsage (korse – lö koğsaj) Le plumage (kuş tüyü – lö plumaj) |
La plage (plaj – la plaj) La cage (kafes – la kaj) L’image (görüntü – la imaj) La page (sayfa – la paj) |
|
-ment |
Le monument (anıt – lö monümon) Le bâtiment (bina – lö batimon) |
La jument (kısrak – la jümon) |
|
-eau |
Le bateau L’oiseau Le caniveau |
L’eau La peau |
|
-phone |
Le microphone Le téléphone |
– |
|
-scope |
Le télescope Le microscope Le camescope |
– |
|
-isme |
Le bouddhisme Le christianisme Le féminisme |
– |
Feminen Kelimeler
|
bitiş |
örnek |
istisna |
|
-tion/sion |
L’addition (fatura – ladisyon) La tension (gerilim – la tonsiyon) L’accumulation (birikim – lakümülasyon) |
- |
|
-té |
La société (toplum – la sosyete) La sobriété (ayıklık – la sobğiyete) La simplicité (sadelik – la samplisite) |
Le comité (komite – lö komite) Le pâté (turta – lö pate) L’été (yaz – lete) |
|
-ée |
L’assemblée (meclis – lasomble) La marée (gelgit – la mağe) La vallée (vadi – la vale) La fée (peri – la fe) L’allée (sokak – lâle) |
Le lycée (lise – lö lise) Le musée (müze – lö muse) Le scarabée (böcek – lö skrabe) |
|
-ette |
La bicyclette (bisiklet – la bisiklet) La trompette (trompet – la tğompet) La galipette (takla – la gelipet) |
Le squelette (iskelet – lö skölet) |
|
-ance |
La tendance (moda – la töndons) La connaissance (takla – la könosons) L’aisance (kolaylaştırmak – lezons) |
– |
|
-ence |
L’absence (yokluk – lapsons) La conférence (konferans – lakonfeğons) |
Le silence (sessizlik– lö silons) |
|
-ure |
L’agriculture (tarım –lagrikultur) La culture (kültür – la kültür) La sciure (talaş – la süğr) La couture (dikiş – la kutür) La bordure (sınır – la boğrdür) La nature (doğa – la natür) |
Le mercure (Merkür – lö meğkür) |
|
-ade/ode/ude |
La rigolade (şaka – la rigolad) La salade (salata – la salad) La méthode (yöntem – la metod) La solitude (yalnızlık - solitud) |
- |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder